- μπόξερς
- (boxers). Αγγλικός όρος που υποδηλώνει τα μέλη της κινεζικής μυστικής εταιρείας των Ι-χο-τσ’ιουάν («Γροθιές δικαιοσύνης και αρμονίας»), τα οποία υποκίνησαν το 1900 τη λεγόμενη εξέγερση των μπόξερς. Με τη μορφή αρχικά του γυμναστικού συλλόγου, η εταιρεία μεταβλήθηκε αργότερα σε πολιτική οργάνωση, ενοποιώντας τις δυνάμεις των παλιών μυστικών εταιρειών κάτω από τη σημαία μιας βίαιης ξενοφοβίας και, εκφράζοντας έτσι την αντίδραση του εθνικού κινεζικού πνεύματος κατά της ευρωπαϊκής διείσδυσης, η οποία δεν σταματούσε πια στις παράκτιες πόλεις αλλά, με τους ιεραποστόλους, είχε φτάσει και μέχρι τους αγροτικούς πληθυσμούς του εσωτερικού. Αν και η εξέγερση αρχικά στρεφόταν κατά της μαντζουριανής δυναστείας των Τσινγκ, που τότε βασίλευε στην Κίνα, η αυτοκράτειρα Τζου-χσι και η αυλή υποστήριξαν μυστικά το κίνημα, ελπίζοντας να το χρησιμοποιήσουν ως όπλο κατά των δυτικών δυνάμεων. Αλλά όταν οι επαναστάτες πολιόρκησαν στο Πεκίνο τις ευρωπαϊκές αποστολές, οι μεγάλες δυνάμεις αποφάσισαν να επέμβουν, εκμεταλλευόμενες την κατάσταση για δικό τους όφελος. Με πρωτοβουλία του Κάιζερ Γουλιέλμου B’ συγκροτήθηκε αμέσως διεθνές στρατιωτικό εκστρατευτικό σώμα που κατέλαβε την πρωτεύουσα, εξαναγκάζοντας την αυλή να φύγει και να εγκαταλείψει τους μ., να τιμωρήσει τους αρχηγούς της επανάστασης, να πληρώσει μεγάλες αποζημιώσεις και να κάνει νέες σοβαρές παραχωρήσεις στους Ευρωπαίους. Η Ρωσία πέτυχε τα μεγαλύτερα οφέλη καταλαμβάνοντας όλη τη Μαντζουρία με το Πορτ-Αρθούρ· και αυτή η νέα δυναμική της θέση ήταν από τα βασικά αίτια του πολέμου με την Ιαπωνία, που ξέσπασε έπειτα από μερικά χρόνια.
Ένα επεισόδιο της εξέγερσης των μπόξερς στην Kίνα (1900) σε μια λιθογραφία της εποχής.
Dictionary of Greek. 2013.